ABD-Çin ticaret savaşı geleceğin liderliği için yapılıyor-2
ANLAŞMAZLIK ABD İÇİN DE BÜYÜK RİSKLER TAŞIYOR
Öyle gözüküyor ki ABD ile Çin arasında ticaret savaşını bitirecek anlaşma çok uzak ihtimal. Çünkü uyarılara kulaklarını tıkayan ABD Başkanı Trump'ın farklı beklentisi var. Trump, G20 Liderler Zirvesi için gittiği Japonya ziyaretinde Çin ile bir ticaret anlaşması yapmaya hazır olmadıklarını söyledi. Sözlerine, binlerce firmanın ek gümrük vergisi ödememek için Çin’i terk ettiğini savını da ekledi. Toplantılar başlamadan yaptığı açıklamada da Çin mallarına kayda değer ek gümrük tarifesi uygulayabileceği uyarısında bulunması, ticaret savaşının tekrar ön plana çıkabileceğini ortaya koyuyor. Muhtemeldir ki Trump, Çin'in barutunu bitireceği beklentisi içinde hareket ediyor.
ABD'de Trump'ın yaptırımlarının, Çin'den çok Amerika'ya zarar verdiğini düşünenler de bulunuyor. Amerikan Ticaret Odası, bu ek vergilerin "Amerikan şirketlerine, çiftçisine ve tüketicisine zarar vereceği" değerlendirmesini yaptı ve taraflara vergileri kaldırma çağrısı yapıyor. Haziran ayı içinde ABD’nin ekonomi politikalarını değerlendiren bir rapor, ticaret anlaşmazlıklarının tırmanması ya da mali piyasalarda ani darboğazın, ABD ekonomisinde azımsanamayacak bir risk yaratacağı uyarısını içeriyor.
ABD ekonomisindeki sıkıntılara ABD merkezli yatırım bankası Goldman Sachs da vurgu yapıyor. Goldman Sachs'ın yeni raporunda ABD’nin yılın ikinci yarısı için gayri safi yurt içi hasılası öngörüsü 0.5 baz puan düşüşle yüzde 2.0 düzeyine çekildi. Veriler ABD'nin ticaret hacminde de azalma yaşandığını ortaya koyuyor. Çin'den ithal edilen ürünlere tarife uygulanmasıyla, bazı Asya ülkeleri, ABD ile olan ticaretlerinde önemli artışlar kaydetti. ABD Nüfus Sayım Bürosu verilerine göre, ABD'nin Asya kıtasındaki ticaretinin yüzde 82,5'ini oluşturan ilk 10 ticari ortağı ile dış ticaret rakamlarında önemli değişiklikler yaşandı. ABD'nin Asya ile olan ticaret hacmi, 2019'un ilk 4 ayında 2018'in aynı dönemine göre yüzde 2,5 azalırken, Asya ülkelerinin ABD'ye verdiği dış ticaret fazlası da yüzde 1,4 geriledi. Ekonomi çevrelerinin çoğunluğu mevcutta Çin ile ABD'nin ticaret savaşından iki ülkenin de zarar gördüğü ve küresel ekonomide kazananı olmayan bir çıkmaza sürüklenildiği konusunda birleşiyorlar.
ABD’nin sanayi ürünlerine uygulayacağı ilave tarifeler Çin’in imalat sektörünü olumsuz etkiliyor ve Çin’in girdilerini sağlandığı Güney Kore, Japonya, Tayvan gibi ekonomiler de bu durumdan etkileniyor. ABD’nin Çin’den ithal ettiği ürünlere tarife uygulamaya başlamasıyla bazı Asya ülkeleri, ABD ile olan ticaretlerinde önemli artışlar kaydetti. Söz konusu ülkelerin başında Güney Kore ve Vietnam geliyor. Bu yılın ilk 4 ayında ABD’ye verdiği dış ticaret fazlasında Güney Kore yüzde 52,6, Vietnam da 43,5’lik artış yaşadı. Ocak-nisan döneminde ihracatını yüzde 38,3 ile en çok Vietnam artırırken, Vietnam’ı, yüzde 17,1 ile Güney Kore ve yüzde 12,5 ile Hindistan takip etti. Söz konusu ülkeler arasında ABD’den ithalatını en çok artıran ülke ise yüzde 17,5 ile Hindistan oldu. ABD’nin kıta ile olan ticaret hacmi, 2019’un ilk 4 ayında 2018’in aynı dönemine göre yüzde 2,5 azalırken, Asya ülkelerinin ABD’ye verdiği dış ticaret fazlası ise yüzde 1,4 geriledi.
Öte yandan yaptırımlara maruz kalmak istemeyen şirketler de üretim merkezlerini farklı ülkelere kaydırmayı sürdürüyor. Trump, 13 Mayıs’ta Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Tarife uygulanan birçok şirket, Çin’i Vietnam gibi ülkelere gitmek için terk ediyor. Çin bu yüzden bir anlaşma yapmayı çok istiyor” ifadelerini kullanmıştı.
(Devam edecek )