Batı’nın Köle Ticareti Ve Tehcir
1953 yılının Nisan ayının sonunda ve Mayıs ayının başında ise, Thule’den ayrılmayan Eskimolara çok az bir süre olan 48 saat içerisinde Thule’den hemen göç etmelerinin gerektiği, Danimarka’nın Gröndland Bakanlığı temsilcisi tarafından bir ültimatom şeklinde bildirildi. 31 Mayıs 1953 tarihinde ise, Amerikalılar tarafından yapılması istenen Eskimo tehcirine karşı mevcut güç dengeleri itibariyle Eskimo halkının karşı koyamaması yüzünden, 2.600 kilometrekareyi kapsayan ve çok önemli balık avlama kaynaklarıyla dolu Thule’de Eskimo kalmadı. Böylelikle, Eskimoların sömürge yönetimi tarafından, zorla, Thule-Ummanaq bölgesinden 150 km. uzaklıktaki Qaanaq bölgesine çok kısa bir zaman zarfında tehcir ettirilmesi, hükümetler arası yapılan planlara göre tamamlanmış oldu.
Danimarka hükümeti kendi kamuoyuna durumu sunarken Thule’den Eskimoların tehcir ettirilmesini, sanki hiçbir zorlama olmadan, sorunsuz olarak, yerli halkın kendiliğinden ve gönüllü olarak göç etmeleri gibi gösteriyordu.
Danimarkalı hukukçular Jens Brösted ve Mads Faegteborg, ‘Thule Avcı Halk ve Askeri Üs’ adlı kitaplarından belirttikleri gibi, Thule’den tehcir edilen Eskimo halkının, Danimarka resmi makamları tarafından kamuoyuna yansıtıldığı gibi kendi istekleriyle değil, Danimarka ve Amerika’nın planlı bir stratejiyi hayata geçirerek tehdit ve zorlamalarıyla bölgeden kovulduğunu ve tehcir edildiklerini belgeledi.
Danimarka Östre Landsret bölge mahkemesi, tehcir edilen ailelerden arda kalan 30 ailenin tazminat başvurusu konusunda 20 Ağustos 1999 tarihinde Eskimolar lehine bir karar alıyordu. Mahkeme kararında, Eskimoların tehcir edildiğini, kültürel, sosyal ve ekonomik olarak Eskimo yaşam tarzının Amerikan üssünün yapımından kaynaklanan tehcirle birlikte büyük yara aldığını belirtiyor, aynı zamanda daha önce resmi makamların kamuoyuna belirttikleri gibi, Eskimoların bölgeyi gönüllü olarak terk etmedikleri ve Danimarka sömürge yönetimi tarafından tehcir edildiklerini ortaya koyuyordu. Mahkemenin Eskimoların lehine verdiği bu karara karşın, Eskimolar talep ettikleri 25 milyon Kron tazminattan, aynı mahkemenin kararıyla, ancak bu tutarın 25’de birini elde edebildiler.
Konuyla ilgili olarak araştırma yapan diğer bir Danimarkalı hukukçu olan Henrik Karl Nielsen, mahkemenin aldığı bu kararla ve 1989 yılında Cenevre’de ILO tarafından hazırlanıp Danimarka tarafından da imzalanan Uluslararası Yerli Halklar Anlaşmasının 14. Ve 16.3 paragrafları işletilerek Thule Eskimolarının tekrar Thule’ye dönüşü için hukuki zemin oluştuğunu belirtmesine rağmen, Danimarka devleti Grönland’lı Eskimoların bir daha avlanmak için Thule bölgesine tekrar yerleşmesine izin vermedi.
(Devam edecek)