BAYRAMLAR ÜZERİNE

Zaman zaman eski bayramlar gündeme gelince, eski ile yeni bayramların

kıyaslamasını yapar insanlar. Hatta eski insanlar, “Nerde o eski bayramlar?”

sorusunu sorarlar.

Eski bayramları aratan veya anımsatan şey nedir?

Gerçekçi olmak gerekirse, insani değerler daha bir yüksekti eski insanların

zamanında. Saygı da daha yücelerdeydi. Bir evladın haddine miydi bir babanın

veya bir büyüğünün yanında ayak ayak üstüne atması? Yahut da annenin

babanın önünde sigara içmesi? Bu mümkün değildi. Ama şimdi annelerin,

babaların ve büyüklerin önünde fasır fusur sigara içiyor gençler.

Şayet bizim eski Lefkoşa ve eski bayramlarımızı konuşacaksak, herhalde

anılarımızı da konuşmamız gerekecek.

İkinci Dünya Savaşı sonrasının o fakir insanlarının bayramları hem

hüzünlü, hem de acılı geçerdi. Çünkü annelerin babaların evlatlarına

alabilecekleri yeni kundura paraları yoktu. Hatta yeni elbise diktirecek paraları

da yoktu. Küçükler büyüklerin küçülen elbiselerini ve ayakkabılarını giyerler,

büyükler de solmuş pantolonlarını veya elbiselerini ters yüz ederek tıpkı

yeniymiş gibi el aleme karşı yeniden dikerlerdi.

Fakirlik ayıp değildir esasında. İnsan namusu ile çalışıp evine karınca

kararınca ekmek götürebiliyor, ahlaklı ve onurlu bir hayat sürebiliyor, eşine ve

çocuklarına kol kanat gerebiliyorsa, ne mutlu o adama?

Böyle bayramlar yaklaştı mı, rahmetlik Ahmet Efendi, lunapark gibi Girne

Kapısı’na cinciraklarını, atlı karıncalarını ve sandal salıncaklarını kurar, bütün

çocuklara sevinç ortamı yaratırdı. Tabii ki küçük esnaf da şans arabalarını o

bayram yerine kurarlardı. Onun ötesinde bir sürü çadırlar ve tenteden

bölmeler kuruludu Girne Kapısı’nın hisar burçları yanına. Köftecisinden

lokmacısına, iç köftecisinden şamişi ve felafelcisine kadar herşey olurdu o

mekanlarda.

Acılar yaşamış veya feleğin çemberinden geçmiş, hatta hayattan bütün

umutlarını kesmiş insanların söyledikleri çok anlamlı ama çok da düşündürücü

sözler vardır, tıpkı darbı mesel gibi.

Bayramlar geldi mi hep o sözler gelir aklıma.

Bakınız ne der insanlar!

“Bayram gelmiş neyime?”

2

Dedik ya... Hayatla ölüm arasına sıkışmış insanların dudaklarından

dökülen laflardır bunlar esasında. Bu sözlerin bir de şarkısı ve türküsü var.

Bayramı düşünürken bir de şu sözler geldi aklıma.

“Deliye her gün bayram...”

Bu da bir başka anlama geliyor elbette. Çılgın bir hayatın içinde olan

dengesiz insanlar için söylenmiş bir sözdür o.

Olgun ve görüp geçirmiş insanlar ise şöyle derler bayram için:

“Şayet sağlığın yerindeyse, şayet seni mutlu edecek kadar paran varsa,

şayet ailenle huzurlu bir hayatın varsa, hayat senin için her gün bayramdır.”

Galiba en anlamlı sözler de bunlardır diye düşünüyorum.

Gerçek değil mi bu sözlerde ifade edilenler?

Adamın parası olmuş ama sağlığı kalmamış...

Adamın serveti ve büyük mağazaları olmuş ama hayırsız evlatlarla

cebelleşmiş, huzuru kalmamış, neye yarar para veya servet.

Tabii ki bayramla cehennem benzeşmesinde bir farklılık olması gerekir

elbette. Nasıl ki huzurlu bir insanın mutluluğu mütevazi ve olabildiğince bir

para ile yaşamasına dayanıyor, o zaman mutluz ama paralı insanın de hayatı

bayram değil, bir cehenneme dönüşür.

Bayramlar üzerine söylenecek o kadar çok sözler vardır ki...

Oturup düşünsek ve geçmişle geleceğimizi kıyaslasak herhalde çok şeyler

yazar çizeriz.

Şimdiki çocuklar bayramlara veya lunaparklara neden ilgi duymazlar?

Duymazlar, çünkü ellerinde en gelişmiş bilgisayar marifetli araçlar ve oyunlar

vardır.

Yani diyeceğim şu...

Değişen dünya değerleri ile teknik olanakları karşısında bayramların da

anlamı kalmadı. Lakin yine de dinin bir gereği olarak bayramlarımızı kutluyor ve

saygı duvarlarını korumaya çalışıyoruz, anlayacağınız.

Bütün okurlarımın Şeker Bayramını yürekten kutluyorum...