Her zaman omurgalı olmayı tavsiye ederiz. Omurgasız insanın kişiliksiz de olduğu düşünülür. Gerçektir. Ama omurga da kemikten değil de mermerden, çelikten olursa insan ilişkileri çıkmaza girebilir.
Omurganız varsa, belli ilkeleriniz, ön kabulleriniz sizi çekilmez bir insan haline getirebilir. En iyisi omurganıza rağmen, ilkelerinize rağmen, ön kabullerinize rağmen başkalarının da omurgası, ilkeleri, ön kabulleri olacağını kabul etmek gerek.
Size değer veren insanların sizden değer de beklediklerini unutmamakta yarar var.

Xxxx

Seksenbeş yaşında bir dostumla bir işyeri açan karı-koca iki genç kardeşimizi ziyarete gittik. Onlara değer verdiğimizi göstermek istedik. Gitmemizden, kendilerini ziyaret etmemizden son derece memnun da oldular. Fakat belki gençlikten, belki omurgalarının mermer veya çelik olmasından kaynaklanan bir davranışta bulundular. Muhataplarının yaşına ve tecrübesine, irfanına hürmet ederek ondan bir şeyler öğrenmek istekleri olmalıyken, ona bir şeyler öğretmeye kalkıştılar.
Onu kaşla göz arasında ikaz etmeme rağmen, kırk yaşından sonra insanların öğrenmekten çok, öğrendikleriyle yaşamayı tercih ettiğini ifade etmeme rağmen, o genç kardeşim, yine öğretmek istediği şeyi öğretmekte ısrar etti. Yaptığının saygısızlık olduğunun bile farkına varamadı. Öğretmek istediği şeyin reddedilmesi karşısında üzüldü.

Xxxx

Tarihe mal olmuş, yaşamış ve ölmüş insanlar hakkında konuşmak asla doğru bulunamaz. İnsanlar yaşamışlar, kendi kaderlerine şahitlik etmişler ve Allah’ın huzuruna ulaşmışlar. Onların günah ve sevap defterleri büyük oranda kapanmış. Hesap gününü bekliyorlar. Doğru yapmışlar-yanlış yapmışlar. O artık Yaratan ile kulu arasındaki bir meseledir.
Yaşayan kulun vazifesi kulluk etmektir. Gelmiş geçmiş insanların yaptıklarını değerlendirmek, cezalandırmak, ödüllendirmek değildir insanın işi.