Çatalca Mübadele Müzesi 14 Yaşında
Çatalca Mübadele Müzesi 14 Yaşında
Türkiye’nin göç temalı ilk müzesi, AKB/Mübadele Müzesi ziyarete açılışının 14. yılını kutluyor. 20 Aralık 2010 tarihinde düzenlenen görkemli törenle açılan Çatalca’daki müze, mübadillerin alanında ilk sivil toplum örgütü Lozan Mübadilleri Vakfı’nın (LMV) hayata geçirdiği proje.
LMV, 2008 yılında Avrupa Kültür Başkenti (AKB) Ajansı’na mübadele müzesi kurulması için bir proje sunmaya karar verdi.
Araştırmalar sonuncunda müze için mübadillerin yoğun olarak yaşadıkları Çatalca’nın en uygun yerleşim yeri olduğuna karar verildi.
Dönemin Çatalca Belediye Başkanı İsmail İp, LMV’nin müze projesini olumlu karşıladı ve müze binası olarak mülkiyeti Ölçer ailesine ait olan Rumlardan kalan bugünkü müze binasını önerdi.
Öneri, Ölçer ailesini temsilen Ertuğrul Ölçer’e iletildi. Aile, mübadeleden önce taverna olarak işletilen binanın restorasyonu karşılığında müze olarak kullanılması şartıyla LMV’ye tahsis etti.
Bir sonraki aşamada Lozan Mübadilleri Vakfı proje sahibi, Çatalca Belediyesi proje ortağı ve Ölçer ailesi proje destekçisi oldu.
Proje 31 Aralık 2008 tarihinde İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı’na sunuldu. Ajans, bir yıl sonra LMV’nin başvurusuna yanıt verdi.
Bunun üzerine vakıfla ajans arasında protokol imzalandı.
Araya giren 2009 yerel seçimlerinde İp’in yerine Cem Kara belediye başkanı seçildi.
Geçiş süreci aksamalara neden oldu. Çalışmalara 2010 yılında yeniden başlanabildi.
Koruma kurulları nezdinde yapılan çalışmalar, rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerinin elde edilmesi işleri vakıf üyesi yüksek mimar Nushet Ak ve yüksek mimar Sadrettin Soylu ile teknik grubun gönüllü girişimiyle; projenin yürütülmesi restorasyon uygulaması, dekorasyon işleri da vakıf tarafından hayata geçirildi.
Projeyi LMV’nin kurucularından, dönemin başkan yardımcısı rahmetli Atila Karaelmas yürüttü.
Müzede sergilenen objeler ve dokümanlar vakfın arşivinden ve vakıf üyelerinin ailelerinden sağlandı.
GÖRKEMLİ AÇILIŞ TÖRENİ
Özel müze olarak tescil edilen AKB/Mübadele Müzesi 20 Aralık 2010 tarihinde görkemli bir törenle ziyarete açıldı.
Açılışta LMV Korosu konser verdi.
Törene Yunanistan’dan gelen mübadil çocuk ve torunları da katıldı.
Nüfusunun büyük çoğunluğu mübadil olan Çatalca halkının sahiplendiği Türkiye’nin ilk göç temalı müzesinde hepsi bağışlanmış objeler arasında çeyizler büyük yer tutuyor.
Mübadillerin yanlarında getirdikleri eşyaların içinde gündelik mutfak araç gereçleri de yer alıyor.
Basılı malzeme sergi örnekleri arasında mübadillerin yanlarında getirdikleri fotoğraflardan başka, mübadele dönemine ait belgeler, mübadillere ait mal tasfiye talepnameleri, Osmanlı dönemi haritaları, Kuran-ı Kerim, o günlerde tedavülde olan pullar, bir yarım banknot, kitaplar, nakış işleri için hesap kitapçığı ve 19. yüzyıl sonlarında yayımlanan “Sabah” gazetesinin nüshaları yer alıyor.
Müzikle ilgili bölümde, Selanik doğumlu bestekâr Faiz Kapancı’nın beste ve güftelerinin yer aldığı nota defterleri ve uduyla Yanya’dan getirilen bir mandolin ve Selanik’ten getirilen bir nota defteri sergileniyor.
