DOĞRU OKUYAMADIK! (1)
Yaşanmışlıkların yorumlanmasında “niyet” ve “amaç” unsurları kadar konuya ilişkin “fikir” ve “kabullerimiz” de önemli sanırım. Çünkü fikir ve kabullerden kurtulmak yerine onların bilincinde olmak; anlam inşasının tam, doğru ve yerinde olabilmesi için başlı başına bir gereklilik. Aksi takdirde içerik ve gerekçesini fark edemediğimiz her türlü fikir, oluşum veya kabulün esiri oluyor ve bilgiden ziyade yaşanmışlıklarımızın işimize yayıp yaramamasına veya ezberimize uyup uymamasına bağlı olarak “doğru-yanlış, iyi-kötü” değerlendirmelerine tabi tutuyoruz.
Misal bir hadis uzmanını ele alalım; Okuduğu hadis-i şeriflerin şuur ve ahlâk inşa edici yönüne duyarsızlaşıp öğrendiklerini hayatına yaymak yerine ilgilenmiş olduğu sahanın salt “bilgi malzemesi” sanan uzmanımız sürekli okur, eleştirir, tespitlerde bulunur ama asıl lazım gelen “hikmet” mertebesine uzak kalır. Böylesi bir idrakle de yaşayıp “kemal” bulmak yerine bilginin sadece “hamalı” olmaktan öteye geçemez. Veya mide uzmanı bir doktoru ele alalım. Asıl uzmanlık alanı sadece mide olduğu için kendisine bu şikâyetle gelen hastanın midesine odaklandığı için vereceği ilaçların karaciğer, bağırsak veya başka organlara da sirayetini umursamaz ve karşısındakini “insan” olarak görmek yerine salt “mide” olarak algılarsa kaş yaparken göz çıkarmış olacaktır.
3 yıl önce yaşadığımız 15 Temmuz felaketini de böyle okuduk sanırım.
Neden? Hep beraber bakalım!
Öncelikle dinin aslında ne olduğunu öğrenemediği ve devekuşu gibi kafasını toprağa gömerek gerçeklerden haberdar olmadığı için, bir bezirgânın hezeyanlarını din zanneden; mevki ve makam hırsının ruhlarındaki ilahi parıltıyı yok ettiği bu ahmaklar sürüsünü “dindar” değil “din-i-dar” addetmenin doğru olacağı konusunda sanırım hem fikiriz.
Evet, menfaatleri uğruna ülkeyi düşmanlarına peşkeş çekmeye varacak kadar alçalan; kafasını devekuşu misali toprağa gömerek gerçekleri görmediği için ya da Allah’ın “kullan” diye verdiği en önemli lütuf olan akıl nimetini gassalın elindeki meyit gibi bezirgâna teslim ettiği için; zihninin rahatlayacağı bir bahane arayan ve kendisini rahatlatacak, gerçekle yüzleşmekten kurtaracak argümanı bulduğu sanrısıyla ona sarılan ve böylece de kafa konforunu bozan ‘tehlikeli fikri’ dışarı atan bu güruh; zorbalıkta adalet, zulümde hak arayan; şehitlerinin başlarını vererek kaldırdıkları bu mümbit coğrafyanın izzetini ve şerefini yok etmeye çalışan, küçücük hırslarının ardında yitip giden; İslami, Kur’ani ve Muhammedi hakikatler cihadın aslının; nefis ve niyetle alakalı olduğunu haykırıp; asıl imtihanın yaşatmak olduğunu vazederken bu ilahi lütuflardan nasipsiz kayıp zamanların insanlarıydı.
Peki, başka ne ekleyebiliriz bu tanıma?
Bence; İlahi mesajın evrenselliği ve bu mesajın tüm insanlığa indiği gerçeğini alt alta yazalım ve diyelim ki; İlahi mesaj bir grubun, zümrenin tekeline girdiği andan itibaren "ilahi" vasfını yitirir ve ‘birlik medeniyetinin ruhu olma’ vasfını kaybederek; dün ve bugünkü gibi çatışmanın ve bölünmenin, sömürünün ve eşitsizliğin, ayrıcalığın ve tekelleşmenin, kanın ve gözyaşının sebebi olur. Allah'ın bütün insanlara gönderdiği evrensel din anlayışı veya diğer bir tabirle insan kalma mücadelesini; kılık, kıyafet, davranış ve söylemlerimizle lokal ve mahalli bir din gibi göstermeye; kendi görüşlerimize hapsetmeye; din üzerinden makam, şan, şöhret, para ve saltanat kazanmaya hiçbirimizin hakkının olmadığı gerçeğiyle ‘yüzleşmek’ de diyebiliriz sanırım buna.
Öyle ya, Peygamberimizin en büyük düşmanlarından biri olan Ebu Cehil, çok önceleri toplumda “Ebu’l hikmet” adıyla anılan biri iken inkardaki ısrarı ve inananlara karşı düşmanlığı onu ‘cehaletin babası’ yapmıştı.
Öyleyse diyebiliriz ki; neyi, ne için, nasıl yapacağını bilemeyenler, nefislerinin kölesi olarak akıllarını menfaatlerine kaptıranlar, hikmeti nerede arayacakları hususundaki nasiplerini teperek ‘Ebu Cehil’leşirler. Evet, Ebu Cehil, Bedir’de öldürüldü ama cehaletin oğulları ve kızları (şu an olduğu gibi) müminlerin karşısına dikilerek varlık iddiasındalar.
Görünen o ki, Hz Peygamber'in ümmeti en çok cehalet ile avlanacak ve en büyük imtihanı da bu olacak. Zira cehalet; bilginin varlığı veya yokluğundan ziyade, bilginin hikmet ile buluşamamasıyla oluşuyor. Çünkü artık adını “digital çağ” koyduğumuz şu dönemde her tarafımız bilgi yığınlarıyla dolu ve “cehalet” ise sadece bir seçimden ibaret.
Bu nedenle olsa gerek; bilen ama gönülleri dünyanın geçici metasıyla dopdolu olduğu halde iman iddiası içinde olanlar, inanmak istedikleri şeylere delil bulmak için akıl nimetini inkara kadar hadsizleşiyor, gözlerinin önündeki gerçeği görmemek için diretiyorlar. Kin, intikam, haset, öfkeyle yoğrulmuş gönüller de bildiğini iddia edenlerin ardına düşerek yaşamlarını şekillendirmekten zerre kadar çekinmiyorlar. Böylelikle de toplumda ayrışma başlıyor ve evvelki ümmetlerin yanlışlarıyla tarih tekerrür ediyor.
Dert din sayesinde dünyaya hükmetmek olunca da, hikmetin kaynağı olan ve aynı zamanda fakirlerin, gariplerin, kadınların, bir sebepten ezilmiş herkesin umut ışığı olarak gördüğü Allah elçilerine değil, gücün timsali gördükleri Roma sultanlarına öykünenlerin dindarlık tezahürleri şekilden ibaret kalıyor.
Peygamber’e iman edip onun gibi olmayı aklının ucundan geçiremeyen, iman edip diriltmeye ve yaşatmaya tabi olmayan; mesajları bildiği halde ne uğruna ve kimlerle mücadele ettiğini önemsemeyen; sadece güce ve güçlüye tapınan; hakikati zimmetine alıp başkalarını batıl yolların yolcuları ilan eden insanlar sizce de idraksizlik ve ferasetsizliğin dipsiz kuyusunda boğulmamış mıdır?
İlahi kelamın hikmetlerine vakıf olamadan, güç ve güçlüyle buluşunca toplumun sofrasına acı tohumlar eken ve yiyenleri zehirleyen tekfir meyvesi böylece ortaya çıkmıyor mu?
Yazık ki, bu meyveden tadanlar birbirlerinden destek aldıkça inanmak istedikleri şeye olan inançlarını perçinledikleri için haklı olma ihtiyacı hissetmiyorlar bile. Zira muhataplarının haksız olduğuna inanmak onlar için yeterli geliyor. Buna kalben inandıkları için de, ne yapıp edip yapmayı düşündüklerini akıllarınca aklıyorlar.
(Devamı yarın)
