ESNAFA DÖRT ELLE SARILMA YILI..
Her yeni yıl kendi bereketini de içinde getirir. Öyle aylar vardır ki, yılı besler.. Öyle yıllar vardır ki, ayları besler..
Kendisi büyük, işlevi büyük olan esnaf ve sanatkârlar, bu yapılarıyla sosyal, ekonomik ve siyasal hayatımızı etki altında tutan bir güçtür.
Esnafımızın çarşı-pazar ekonomisindeki işlevsel ağırlığı, Koronavirüs belasıyla paramparça hale sürüklenmiş bulunmaktadır. Bin yıllık tarihinde bir insanlık sevgisi ve piyasa ahlâkı kuralları ortaya koymuş olan esnaf ve sanatkârlar, dükkanlarını işletemez duruma düşmüştür. Esnafın alış-veriş ilişkilerindeki düzeneği bozulmuştur.
Koronavirüs öncesi dükkanlarının kepeklerini “şükür”le açan esnaf, devlet korumasına muhtaç hale düştü. Müşterilerin ayak sesi duyulmuyor. Bunun yerine müşterisiz, kazançsız dükkanlara elektrik, kira, kredi borçları ve diğer alacaklı faturaların yağdığı görülüyor.
Sayıları, aileleriyle on bilyonu bulan bu kesimde 415 çeşit meslek faaliyet göstermektedir. Korona kısıtlamaları ve ticaretin üzerindeki önlem ağırlıklı uygulamaların, alışverişleri jilet gibi kestiği görülüyor.
TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, çarşıları ışıklandıran esnaf ve sanatkârların ekonominin aynası olmaktan uzaklaştığını belirten açıklamalarıyla hükümet kaynaklarından can suyu toplamaya çalışıyor. Hergün yazılı ve görüntülü medyada esnafın yıkımını ve feryadını dile getiriyor. Devletten destek katkıları koparılıyor ama, yeterli olmuyor..
ortaya konulan verilere ve acıklı sonuçlara göre şu tablo ortaya çıkıyor:
“ESNAFA DÖRT ELLE SARILMA GÜNLERİNDEYİZ..”
Lokantalar, kısıtlama önlemleri nedeniyle paket servisle kazanca yönlendirildi. Paketle yemek kültürüne sahip bir toplum değiliz. Piyasa etüdlerinden anlaşıldığına göre, bu tür kazançların getirisi, götürüsünün altında. Yani işyerlerinin masrafları deliği kapatmıyor.
Acınacak durumdaki esnaf ve sanatkârlarımızın, doğru ve dürüst ticaretin köklü yapı taşları olduklarını unutmayalım.
Esnafı düştüğü çukurdan kurtarmanın alternatif yolları vardır. Esnafın üst örgütü TESK’in önerilerinde, acil süreci iyileştirici talepler mevcuttur.
Esnaf Piri Ahi Evran döneminden beri önemini kaybetmeyen öykülerden birini hatırlatalım:
PAPUÇ DEYİMİ..
Esnaftan satın aldığı papuçun özürlü çıkması üzerine malın iadesini isteyen müşteriye, dükkan sahibi sükûnet ve saygıyla davranır. Kusurlu papuçu alır almaz dükkanın önüne çıkar ve hızla alçak damlardan birinin üzerine fırlatır:
“Buyurun yenisini veriyorum. Sağlıkla kullanın” der..
Bu görüntü, Ahi Evran kültürünün piyasa ahlakına dayanan bir versiyonudur..
Yeni yıl, Türkiye’nin ve siyasi yapının gözünü açacağı ve keskin bakışlarını, milli çıkarlar yolunda gezdireceği bir hedef çekilmelidir..
