PEKCAN TÜRKEŞ

PEKCAN TÜRKEŞ

GÜRCİSTAN VE DOĞU HRİSTİYAN KÜLTÜRÜNÜN HAKİM OLDUĞU ŞEHİR: TİFLİS

Posof Türkgözü Sınır Kapısına ulaşıp çıkış işlemlerimizi yaptıktan sonra Karadeniz’in doğu kıyısındaki Gürcistan’a giriş yapıyor ve Tiflis’e doğru yol almaya başlıyoruz. Kars platolarından doğan Kura Nehri eşliğinde Tiflis’e doğru ilerlerken, önce Abhazya Türklerinin yoğun yaşadığı Akhaltsikhe şehrine,  oradan da Bakü – Tiflis - Ceyhan Boru Hattı projesinin kilit noktalarından birisi olan ve Orta Çağ kaleleriyle dolu tabiat harikası 2008 yılındaki Gürcü – Rus savaşından sonra yıkılıp yeniden inşa edilmiş, Stalin’in de doğduğu Gori’den Gürcistan’ın Başkenti Tiflis’e (Tibilisi) gideceğiz.

 

DOĞU HRİSTİYAN KÜLTÜRÜNÜN HAKİM OLDUĞU ŞEHİR: TİFLİS,

 

Tiflis, özellikle Orta Çağ ve Sovyet mimarisinin etkisi altında kalmış. Özellikle Doğu Ortodoks Hıristiyan kültürü hakim.

Tiflis’e ismini veren Vakhtang Gargosali Heykeli, Kurucu David Heykeli, Rahibe Nino Heykeli ve Özgürlük Meydanını görüyoruz. Ardından Türklerin, Azerilerin, Ermenilerin ve Gürcülerin bir arada olduğu Jardan Caddesine geçiyoruz. Burada Kura Nehrinin etrafında tarihi rengârenk Tiflis evlerini, Osmanlı Dönemi Mescidi, Hamamı (eski sülfür banyosu) gördükten sonra Gürcü Ana Heykeli Tepesi’ne çıkıyoruz. Buradan kentin en büyük 2. Kilisesi olan Borhami Kilisesi’ni ve Tiflis’i fotoğraflarla kayıt altına alacağız.

 

ORTADOĞU'NUN 3.BÜYÜK KATEDRALİ SAMEBA KATEDRALİ

 

Sameba Katedrali; Kafkasların en büyük, Ortadoğunun 3. büyük katedrali.Tarih boyunca farklılıklar gösteren Gürcü mimarisiyle Bizans tarzının harmanı olan Sameba Katedrali, Gürcistan’ın en büyük dini yapısı. Bu ihtişamlı katedral;2004 yılında yapılmış.

 

NARİKALA HİSARI

 

Sololaki Tepesi’nde yer alan Narikala Hisarı, Tiflis’in en eski yapılarından biri. 4. yüzyılda inşa edilen hisar, 7 yüzyılda genişletilmiş. Moğollar tarafından Narin Kale diye adlandırılan yapı, tarih boyunca evrim geçirerek Narikala ismini almış. Hisarın bir yüzü, hamamların olduğu eski Abanotubani bölgesine, diğer yüzü ise Botanik Bahçesi’ne bakıyor.

 

 

KARTLİS DEDA-GÜRCÜ ANA

 

Kartlis Deda (Gürcü Ana) Narikala Hisarı’nın biraz üzerinde, şehre doğru bakan Kartlis Deda heykelini göreceksiniz. Tam 20 metre yüksekliğindeki bu heykel 1958’de, Tiflis’in 1500’üncü yılı şerefine yapılmış. Türkçe’de Gürcü Ana anlamına gelen Kartlis Deda, bir elinde dost gelenler için bir tas şarap, diğerinde ise düşmanlara karşı kılıç tutuyor.

 

 

ESKİ TİFLİS- HAMAMLAR

 

Üzerinde Mtatsminda Dağı’nın hakim olduğu bu şirin bölgede restore edilmiş birkaç katlı balkonlu ahşap evleri göreceksiniz. Eski Tiflis bölgesindeki Ançiskati Bazilikası şehrin ayakta kalmış en eski dini yapısı. Tarihi bölgenin bir kısmında da, yeraltından çıkan sülfürlü suları dolayısıyla yapılmış hamamlar var. 

ŞAH ABBAS-CUMA CAMİİ

 

Şah Abbas Camii(Cuma)Tiflis’in en eski ve tek camisi. Cami 1895 yılında inşa edilmiş. Camide hem Sünnî hem de Şiî Müslümanlar ibadet ediyor. Caminin hem sağ hem de sol tarafında mihrap var.Böylece Cami ikiye bölünmüş, ancak fizikî bir duvar ayrımı yok.

 

SÜFLÜR KAPLICALARI

 

Camiden şehre doğru ilerlediğimizde sülfür kaplıca hamamları ile karşılaşıyoruz.Sülfür Kaplıcası ilk kez kral Vakhtang Gorgasali tarafından keşfedilmiş. Ünlü Rus yazar Alexander Sergeyevich Puşkin’in müdavimi olduğu mavi mozaik ve seramik görünümlü “Orbeliani "Hamamı bulunuyor. Bu hamam şu anda kapalı durumda. Dış kısmında mermer üzerinde Gürcüce ve Rusça, Puşkin’e ait bir söz yer alıyor:

 “Bu Tiflis hamamlarından daha rahat ve zevkli başka bir hamamla karşılaşmadım” 

 

 

AŞK KİLİTLERİ KÖPRÜSÜ 

 

Dünyanın bir çok yerinde yaygınlaşan aşk kilitleri dünyanın ortak geleneklerinden biri haline geldi. Daha önce Süflür Kaplıcalarına(Hamam) inerken küçük bir Aşk Kilitleri köprüsünden geçiyoruz.Sırası gelmişken Dünyadaki Aşk Köprülerinden örnekler verelim:

---Paris-Sen Nehri üzerindeki köprü

---Almanya'da Cologne Katedrali yakınındaki Hohenzollern Köprüsü.

----Almanya Bamnerg'de Kattenbrücke Köprüsü.

---Liverpool,İngiltere 

---Ottowa, Kanada

---Cuenca, İspanya

---Sırbistan'daki Aşk Köprüsü

----Torrens Nehri, Avustralya

---- Ljubljana ,Slovenya

----Karluv Köprüsü, Prag

----Salzburg ,Avusturya

----Moskova Luzhkov Köprüsü

 

 

RUSTAVELİ BULVARI-ÖZGÜRLÜK MEYDANI

Rus İmparatorluğu döneminde Erivan Meydanı, Sovyet Rusya döneminde ise Lenin Meydanı olarak adlandırılmış bu şehir merkezindeki noktanın güncel ismi Özgürlük Meydanı. Tiflis’in en turistik bölgelerinden birisi olan Rustaveli Bulvarı da bu meydana bağlanıyor. Gürcistan Parlamentosu, Ulusal Opera Binası, Rustaveli Devlet Tiyatro Akademisi ve Ulusal Müze’nin bir parçası olan Simon Janashia Müzesi de bu caddenin üzerinde veya yakınında yer alıyor.

 

GÜRCİSTAN TİFLİS'E GİDECEKLERİN DİKKATİNE !

 

-Nüfus cüzdanı seyahat süresince taşınmalı

-Eski, deforme olmuş kimlikler girişlerde kabul edilmiyor

-Bebekler dahil tüm kimliklerde fotoğraf bulunması zorunlu tutuluyor

-10 yıldan eski nüfus cüzdanlarıyla giriş yapılamaz.

-Yeni Kimliklerle giriş yapılabilir. Yeni kimlik çıkıncaya kadar verilen belgeyle giriş yapılamaz.

-Araçla geçişlerde, araç başkasının adınaysa noter onaylı İngilizce veya Gürcüce vekaletname taşınmalı

-Seyahatte 18 yaşından küçük çocukların aileleri ile olmaları gerekiyor. Aksi takdirde aile onaylı İngilizce veya Gürcüce vekaletname gerekiyor

-İçeriğinde astildihidrokodein, Dihidrokodein, Kodein, Nikodikodin, Nikokodin, Nörkodein, Folkodin, Etilmorfin bulunan ilaçlar ve Efedrin, Nörefedrin, Psodoefedrin ilaçları ile birlikte Gürcistan'a girmek zorunluluğu olanların yanlarında ilacın reçetesini ve doktor raporunu bulundurmaları mecburidir. Yukarıda yazılı ilaçlar ve içeriklerindeki maddeler dışında bütün kişisel kullanım amaçlı ilaçlarla Gürcistana girmekte her hangi bir sorun yoktur.

--KKTC vatandaşları AB pasaportu taşıyorlarsa vize mevzuatına göre hareket etmek zorunda, Türk kimliği taşıyorlarsa sadece kimlikle giriş yapabiliyor

--Gümrük mevzuatı gereği 30,000 Lari ve üzeri karşılığı olan para ya da altın bulunduran kişilerin beyanda bulunmaları gerekiyor

--Gürcistan’da araç kullanacak sürücülerin emniyet kemerini takmaları, azami hız sınırına uymaları ve alkollü araç kullanmamaları gerekiyor. Şehir içi hız sınırının 40 km/s olduğunu unutmamalı

--Yoğun tatil dönemleri ve resmi tatillerde yaşanacak yoğunluk nedeniyle Sarp Sınır Kapısı‘nda hem yaya hem de araç kuyrukları oluşuyor. Bu dönemlere dikkat etmekte yarar var.

---Türkiye’nin de yer aldığı 94 ülkenin vatandaşları için 180 gün içinde 90 gün vizesiz kalış süresi sınırlaması kaldırılmış, böylece vatandaşlarımızın Gürcistan’da vizesiz olarak kalış süresi bir yıla çıkarılmıştır.

 

GÜRCİSTAN VE TİFLİS'İN ANIMSATTIKLARI 

 

---Gürcistan,1990 yılında SSCB' den ayrıldı.

---ABD'deki Georgia eyaletiyle Gürcistan'ın İngilizce karşılığı aynı.

----İngiltere’de Queen Anne’ın geçiş döneminden sonra gelen mobilya sanatına Kral George adına izafeten Georgian(Corcıyn) still denilmiştir.

---Gürcistan;Stalin'in memleketi.

---Ülkenin çoğunluğu Ortodoks. Azınlıktaki Müslümanlar Türkiye sınırına yakın olan bölgedeki Acaristan'da yaşarlar.

---Para birimi Lari. İşareti :"gel"

---Öyle bir ülke ki: ortada açlıktan ölen, dilenen insanlar dolaşıyor ama fakir-zengin tüm evlerin içinden piyano, keman sesleri geliyor.

--Ülke nüfusunun dokuzda sekizi kadın.

---Dünyaca ünlü şarapları var.

---Gül devrimi yapmış dünyanın en güzel kırmızı güllerinin yetiştiği

Karadeniz kıyısındaki Akdeniz ruhlu ülke.

---2012 Eurovision şarkı yarışmasında Türkiye'ye 7 puan veren ülke. 

---Gürcistan'ın geleneksel yemeği olan peynirli pidesi Haçapuri.

---Gürcistan;cevizli sucukları ile

ünlü.

--- Gürcistan'da Laz,Abhaza,Megrel, Acar,Gürcü, Rus az sayıda da olsa Kürt ,Ermeni, Yahudi, Hristiyan ve Müslümanlar yaşıyor.

---Zorunlu askerliği kaldıran ilk Kafkas ülkesi.

---Ulaşımın sağlandığı "marshrutkalar "

---Başkent (Tiflis), istanbul'un 40. kardeş şehri.

----Tiflis;içinden nehir geçen bir şehir.

----Tiflis'in yerel adı Tblisi, Gürcüce'de ılık anlamına gelen "tbili" den geliyor.

----Benzin ,Toplu ulaşım ve Telekomünikasyon oldukça ucuz 

----Tiflis havaalanı Türk firması " Tav" tarafından yapılıp işletilmektedir.

----Şehrin orijinal bir mimarisi ve atmosferi var.

----Ortodoks Gürcistan ,Hristiyan aleminin en muhafazakar ülkelerinden biri.

-----Bulgaristan-Yunanistan-Makedonya üçlüsünde olduğu gibi kiliseler kubbeli ve taştan.

----Fransız-Çek ve Slovenler gibi şarap sevdalısı bir millet. Her sokakta , her köşe başında bir şarap barı ve şarap marketi var.Onlarca şarap markası ve şarap tipi (normal-beyaz-gül-tatlı) bulunuyor. Ayrıca "Çaça" isimli kendi ürettikleri votkaları da var.

----Latin harfleriyle yazılı tabelalar az. Ermeni alfabesine çok benzeyen Gürcü alfabesi geçerli.

-----Ankara Restaurant damak zevkine hitap ediyor.

------Hinkali denilen mantar şeklinde yapılan içinde bol baharatlı köfte tarzında et olan büyük Mantı.

---Taksi şoförleriyle araca binmeden önce pazarlık yapmakta yarar var.

---Tiflis'in turistik caddesi "Rustaveli" de bulunan eski parlamento binasının önündeki dilenci çingene çocukları gerçekten tehlikeli.Yürürken, bir anda size doğru çığlıklar atarak koşmaya başlayan 10-20 kadar çocuk, ayaklarınıza sarılıp hareket etmenizi engellerken, sürekli gürültü yapıp dikkatinizi dağıtıyor, diğer bir yandan da ceplerinizi, çantanızı çekiştirmeye, karıştırmaya başlıyor. her şey bir kaç saniye içerisinde oluyor.Polisler herhangi bir müdahelede bulunmuyor, sırıtarak seyrediyor.

 

<