Hoşsohbet
Bazı insanlar için kullanılan bir sıfat hoşsohbet. Kimi zaman da ho bir sohbet oldu nitelemesi yapılır. Sıfat geniş zamanlı kullanılırken, hoş bir sohbet oldu nitelemesi geçmişteki bir an için, bir zaman dilimi için kullanılır.
Sohbetin bir diğer akrabası var. Ona hasbihal denilir. Hasbi ve hal kelimelerinin bileşkesidir. Hasbi olmak, samimi, katışıksız, yapmacıksız olma durumu. Hal ise içinde bulunulan zaman, şartları ifade ediyor.
Xxxx
Hasbihalin samimi, yapmacıksız olma şartı vaz geçilmezdir.
Sohbet de iki kişinin ya da daha çok sayıda yakın dostun, arkadaşın, akraba ve hısımın bir araya gelerek dereden-tepeden, havadan-sudan konuştuklarının bütünüdür.
Sohbet var, hoşsohbet var. Temelinde konuşmak var.
Hoşsohbetin yanıbaşında, yakınında, ona benzeyen ama ruh olarak onunla örtüşmeyen benzerleri var. Boş konuşmak, malayani konuşmak, saçma konuşmak sohbete benzer ama ruhları ayrıdır.
Xxxx
Anlatırlar ki, şair Yahya Kemal Beyatlı çok hoşsohbet bir insanmış. Bebek semtinde Çınarlatı adındaki kahvehanede saatlerce konuşurmuş yanına gelenlerle. Onlara genellikle tarih sayfalarından, sanattan, edebiyattan, irfandan söz açarmış. Çoğu konular dinleyenler tarafından bilinse bile, o kendine özgü anlatımıyla ve katkılarıyla bilinen konuları bilinmeyen şeylermiş gibi anlatır ve dinleyenlerin ilgisini hep diri tutarmış.
Xxxx
Nargile kahvehanelerinde eskiden böyle insanlar vardı. Nargile arada bir höpürdetilir, ateşi harlanır, sohbet saatlerce sürerdi.
Dinleyenlerin bir şeyler öğrendiği, ama bunu ders havasında değil, sohbet havasında öğrendiği için zevk aldığı sohbetler.
Şöyle düşünmekte yarar var. Hoşsohbetti ama bana ne kaldı diye sormak gerek. Anlatılan şeyler, bilgi veriyorsa, dünyada hayatı yaşarken güçlükleri aşmamız için şevk veriyorsa, ya da ilahi-manevi hayatımıza bir katkı sağlıyorsa, konuşan bedi zevkini katarak anlatıyorsa hoşsohbet gerçekleşiyor demektir.
Xxxx
Daava adamları saatlerce konuşurlar, ama onların ki bir kavga konuşmasıdır. Hak ve hukukun, adaletin daavasıdır. Serttir kelimeler, kesindir, çizgilidir. Dinleyenlere çok şey kazandırır ama hoşsohbet denilemez. O konuşma bittiğinde beyinler zonklar. Hayatında bazı şeyleri değiştirme gerekliliği fikri oluşur. Ama hayatta alışıldık davranış biçimlerini değiştirmek o kadar da kolay değildir. Sonra o konuşmalar hiç olmamış gibi insanlar yine bildikleri, alıştıkları gibi yaşamaya devam ederler.
Xxxx
Bir de çenebazlar vardır. Mütemadiyen konuşurlar. Anlattıklarında bir mantık da yoktur, tutarlılık da. Kelime israfı yaparlar. Halbuki insana her şey sayılı verildi. Alınacak nefes gibi, konuşulacak kelime de sayılıdır. Bu kadar çok ve lüzumsuz konuşan insanlar sonra lal olurlar ama yaşamaya devam ederler. Çünki konuşmaları tamamlanmıştır ama nefesleri tamamlanmamıştır. Konuşmadan sayılı verilen nefesleri bitinceye kadar yaşarlar.
Xxxx
İnsan ömrünün çok uzun olduğu sanılır, hiç ölünmeyecekmiş gibi davranır kişi. Halbuki yapılacak iş çoktur ve ömür zannedildiği kadar uzun değildir.
Hayırlı işleri de bir an önce yapmak için istekli olmak gerekir. Takdir muhakkak Allah’ındır.
