KUTLU OLSUN MU?
Yılbaşı geliyor ya, bir merak aldı herkesi…
Bu pahalılıkta bu yılbaşı, bu iktidarla nasıl kutlanacak…
Boş ver ya kutlamasak ta olur da diyebiliriz, amma her şeyi bir Türkleştirmek merakımız var ya elbette bu konuda da pek rahat durmayız…
Şu Yılbaşı’nı veya Noel’i kutlama merakı dünyayı nasıl sardı önce ona bir bakalım;
Dünyanın birçok ülkesinde Hristiyanlar 24 Aralık'ı 25'ine bağlayan gecede Noel bayramını kutluyor. Yılbaşı ve Noel bayramı arasındaki fark her sene Türkiye'de bazı tartışmalara neden oluyor.
Miladi takvim başlangıcı olan yılbaşı kutlamaları ile Noel kutlamaları tarihlerinin yakın olması sebebiyle sıkça karıştırıldığı iddia ediliyor.
Noel, Hristiyanlar tarafından "kurtarıcı Mesih" olarak kabul edilen Hz.İsa'nın doğum gününün geleneksel olarak kutlandığı bayram.
Ermeni Kilisesi gibi bazı Doğu Ortodokslarsa, Noel'i Jülyen takviminde 25 Aralık'a denk gelen 6 Ocak'ta kutluyor.
Amma her nedense bu kutlamalardan kimsenin haber yok… 31 Aralık’ı 1 Ocak’a bağlayan gece ise tüm dünya kentleri ışıl ışıl Noel babalar ve seksi Noel anneler ortalıkta geziniyor..
Bizde de bu gelenek pek yeni sayılmaz. Osmanlı'nın yılbaşı kutlamaları ile ilk teması 1829 yılında İngiliz elçisinin Haliç'te gerçekleştirdiği bir balo ile oluyor. Devlet adamları ilk kez bu balo ile yılbaşı kutlamalarına katılıyor sonraki yıllarda da halk arasında yayılmaya başlıyor.
Yani yılbaşı kutlaması bir Cumhuriyet icadı değil…
Yine ansiklopedik kayıtlara Noel, Hristiyan olmayanlar tarafından da kutlanan, dini esaslarından arınmış, hediye alışverişi etrafında yoğunlaşan bir evrensel bir bayram haline geldiği öne sürülüyor. Bu Hristiyan kaynakların iddiası ama yılbaşı alış veriş çılgınlığı aslında Hristiyan dünyasında yaşanıyor..
Bu çılgınlığın en belirgin simgelerinden biriyse "Noel Baba" figürü.
"Noel Baba", 24 Aralık gecesi evlere gizlice girerek çocuklara hediye bırakan efsanevi bir figür. Günümüzde, kırmızı elbiseli, kır saçlı, beyaz sakallı, sevimli birisi olarak resmediliyor. Aslında bir masal kahramanı.
"Noel Baba" efsanesinin Demreli Piskopos Nikola’yı konu alan Hollandalı Sinterklaas hikayesine dayanıyor.
"Noel Baba"nın, sene içerisinde "yaramazlık yapmayan" çocuklara hediye getirme geleneği ise İskandinav mitolojisindeki tanrı Odin'den geliyor.
Peki bu “ansiklopedik bilgi” olarak aktarılanlar ne kadar doğru…
Aslında Noel Baba'nın ilk tasviri 1863 yılında Harper's Weekly için çizilen bir karikatürdü. Çizer Thomas Nast 1823 “A Visit from St. Nicholas” (Noelden Önceki Gece) isimli şiirden etkilenerek, hayalindeki figürü çizdi ve efsane başladı.
Ancak bugünkü ikonik Noel Baba tasvirinin yaratıcısı Coca-Cola oldu. 1931 yılında Haddon Sundblum, şirket için bir çizim hazırladı ve şirketin baskın rengi olan kırmızıyı çiziminde kullandı. Dehşetli bir pazarlama strateji. Bu strateji hala güncelliğini tüm dehşetiyle koruyor.
Elbette birde Noel ağacı gerçeği var…
Şimdilerde merakla süsleyip ışıklandırdığımız bir Noel ağaçları Pagan geleneklerinden gelen bir ritüel
Yaprak dökmeyen ağaçları ve çelenkleri ölümsüz yaşamın simgesi olarak kullanmak, eski Mısırlıların, Çinlilerin ve Yahudilerin ortak bir geleneği. Günümüzdeki Noel ağacının Almanya’nın batısından kaynaklandığı düşünülmektedir. Ortaçağda Adem ve Havva’yı canlandıran bir oyunun ana dekoru, cennet bahçesini temsil eden ve üzerinde elmaların bulunduğu bir çam ağacıydı.
Gelelim Noel’in yani gerçekte yılbaşı kutlamalarının Türkleştirilmesine;Formun Üstü
Hıristiyanların İsa'nın doğuşu olarak kutladığı Noel bayramı, çok eski Türklerin yeniden doğuş bayramıdır. Türklerin, tek Tanrılı dinlere girmesinden önceki inançlarına göre, yeryüzünün tam ortasında bir akçam ağacı bulunuyordu.
"Pek çok kültürde farklı şekillerde kutlanan Nartugan, her yıl 21 Aralık'ta kutlanır. Türklerin eski inanışına göre gece ile gündüz sürekli savaşır ve en uzun gece ile birlikte günler uzamaya, güneş daha çok görünmeye başlar. Türklerce Ay yılı esasına dayalı olarak 21 Aralık'tan sonra yeni yılın geldiğine inanılır.
Geleneklere göre. Bir çam ağacı süslenir ateşler yakılır, kutlamalar yapılırdı... Kutsanan şey ise güneştir…
Şimdilerde Allah’tan 21 Aralık’ta bu kutlamalar yapılmıyor, çünkü o zaman çok pürüzlü ve aşılması zor günler yaşayabilirdik…
Yıllardır; yani Osmanlıdan bugüne biz Miladi takvime göre yılbaşını kutluyoruz…
Aslında cola firmasının reklam figürü cebimizi boşaltıyor farkında değiliz…
Her şeye rağmen yeni yılınız kutlu olsun…
