Lozan ve Lozan… (1)
Türkiye dünya ile postmodern savaşlar yapıyor demiştik..
Elbette bu postmodern savaşlar yapan modern Türkiye’nin kurulması nasıl gerçekleşti?.
Bunu irdelemek gerek..
Aslında 7 düvele en kısır olanaklarla verdiğimiz destan yazılan bir savaşla kuruldu bu ülke.
Birinci Dünya savaşı sonrası imzalanan Sevr Anlaşması bir ülkeyi, yani bir dünya imparatorluğunu bir avuç toprağa hapsediyordu…
Mustafa Kemal önderliğinde savaş yorgunu bir toplum ve onun ordusunun yeniden şahlanışı dünyaya önemli bir not daha düşürdü..
Anladılar ki; Dünya Türkler olmadan olmuyor ve tarih Türk olmadan yazılamıyor.
İşte tarih birde Lozan’da yazıldı…
Lozan ile ilgili türlü tevatürler de var elbette.
Kimilerine göre Lozan sadece 100 yıl için imzalandı; 2023 yılında bitiyor…
Bu savı da, Lozan’ın gizli maddeleri olduğu tevatürlerine dayandırtıyorlar..
İsterseniz Lozan’ın tarihine şöyle bir göz atalım:
Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin uluslararası hukuki temelini oluşturan antlaşmanın müzakerelerine 20 Kasım 1922'de İsviçre'nin Lozan şehrinde başlandı. 24 Temmuz 1923'e kadar geçen 8 aylık süre içerisinde çetin müzakereler sonucunda imzalandı ve Sevr Antlaşması'nın yerini aldı.
Kimine göre Sevr sonrası yoktan var edilen büyük bir zafer olarak kimine göre Misak'ı Milli'den ödünler veren bir masa başı yenilgisi olarak görülen Lozan'a ilişkin tartışmalar ve hatta efsaneler hala devam etmekte.
Peki bu tevatüre konu olan Misak-ı Milli nedir?
'Milli yemin' anlamına gelen bu isim Osmanlı Mebûsan Meclisi'nin 28 Ocak 1920'de gizli bir oturumda kabul ettiği metnin adıdır. Meclis'te Felah-ı Vatan (Vatanın kurtuluşu) adlı grup tarafınca yazılan bu metin altı maddede ülkenin olması gereken sınırlarını belirtir.
Bu sınırlar kabaca bugünkü Türkiye haritası artı Musul, Kerkük ve Batum'u içine alan sınırlardı. Gizli oturumda kabul edildikten hemen sonraki gün dünyaya ilan edildi. Bu metnin ilanı üzerine İngilizler meclisi bastı ve içlerinde Rauf Orbay'ın da olduğu Misak-ı Milli'ye öncülük eden isimleri tutuklayarak Malta'ya sürgün ettiler.
İşte Lozan’la ilgili bitmeyen efsane ise gizli maddelerin varlığı kafaları karıştıran şey…
Aslında buna net bir yanıt verilebilir: Lozan'ın gizli maddeleri yoktur.
Burada tartışılan şey Wilson prensipleri ve Türkiye’de pek tartışılmayan ve bilinmeyen Wilson haritası.
İngiltere'nin içinde olduğu bir müzakere ortamında savaşın kazanılmasında önemli rol oynayan ABD'nin ortaya koyduğu 'Wilson İlkeleri'ne aykırı hareket edilmesi düşünülemez. 1918'de açıklanmış olan bu ilkelerin ilk maddesi de uluslararası antlaşmalarda gizli maddelerin olmaması veya gizli şekilde uluslararası antlaşmalar yapılmamasıdır.
Bazı maddeler gizli dahi olacak olsa meclis tarafından onaylanması gerekir. Bunun için gizli meclis oturumu yapılmış dahi olsa bu kayıtların artık gizliliği kalkmıştır ve bu iddialara ilişkin hiç bir kayıt, belge veya hatırat yoktur. Şimdiye kadar gün yüzüne çıkmamış olan bu maddeler spekülasyondan ibarettir.
Ancak Wilson Prensipleri bunu söylese de hazırlanan ve ABD kongresinin onayından geçen harita kafaları karıştırmaktadır.
(Devamı var)
