Marketlere verilen cezalar (!)
Ben gazeteciyim...
Ben market sahibi ya da dolaylı ortağı bile değilim...
"Serbest Piyasa Ekonomisi"nin ilk şartı, sağlığa zararlı ve illegal olmayan tüm ürünleri isteyen istediği fiyata satar...
Etiketle, kasadan geçen fiyat aynı olsun yeter...
Benim de alım gücümü etkiliyor, marketlerdeki fiyatlar...
Ama, suçu marketlerde aramak kadar, saçma sapan bir şey yok!
Allah her kuluna akıl vermiş...
Araştır, en ucuza nerede bulursan al, diye bir şey var...
Özellikle temel gıda maddelerinde fiyatların tırmanmasından sonra, marketleri suçlamayı da doğru bulmuyordum, bulmuyorum da...
Devletin kontrolündeki Tarım Kredi Kooperatifleri Marketleri bile, ceza yağmuruna tutulan tüm marketlerden daha pahalı...
4 Ekim’de bu köşede yayımlanan, uzantısı “https://www.yenigungazetesi.net/kooperatif-marketlerini-kim-denetleyecek-makale,7650.html” olan yazımda da örnekleriyle ispatlamıştım...
Peki nedir bu ceza?
Bence, “halka mesaj”dan öte bir şey değil...
***
Eminim bu karar yargı yoluyla İPTAL edilecek!
Birileri tabii arkasında durmazsa...
Bakın cezalar yağdırılan kararda neler deniliyor:
"Söz konusu marketler, aralarında doğrudan ya da dolaylı temaslar yoluyla fiyatların ve fiyat geçişlerinin koordinasyonunu sağladığı, yine doğrudan veya ortak tedarikçiler aracılığıyla geleceğe dönük fiyatlar, fiyat geçiş tarihleri, dönemsel aktiviteler ve kampanyalar gibi rekabete hassas bilgilerin paylaşıldığı; fiyat indirimine giden veya pazar genelinde fiyatların arttığı dönemde henüz fiyat artışı yapmayan teşebbüslerin fiyatlarına tedarikçiler aracılığıyla müdahale edilmek suretiyle söz konusu fiyatların tüketiciler aleyhine yükseltilmesinin sağlandığı; rakip fiyatlarının yükselmemesi halinde ürün ve/veya bölge özelinde süratle hayata geçirilen fiyat indirimleri ve/veya tedarikçiye iade faturası kesmek gibi cezalandırma stratejileri yoluyla teşebbüsler arasındaki danışıklılığa uyumun sürekli olarak gözetildiği; böylelikle adı geçen teşebbüslerin satışa sundukları pek çok ürünün perakende satış fiyatlarının tespiti amacına sahip, topla-dağıt (hub and spoke) özelliği de sergileyen kartel niteliğindeki anlaşma veya uyumlu eylemler yoluyla, anılan teşebbüslerin 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal ettiklerine karar verildi."
Peki, 4054’ün 4. maddesi ne diyor:
“Madde 4- Belirli bir mal veya hizmet piyasasında doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler arası anlaşmalar, uyumlu eylemler ve teşebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemleri hukuka aykırı ve yasaktır.”
Maddedeki eylemi belgelemek için, tüm marketlerin iş birliği yaptığını kanıtlamak gerekir. Ceza alan bu dev marketler, birbirleriyle rekabet etmek için zararına da mal sattıklarını ben bile biliyorum... Bu mümkün mü?
***
Bir bisküvi türü ürün üreten bir arkadaşım var...
Üretim maliyetlerinin artışı canından bezdirmiş. Hele marketlerin, “fiyatlarını indir” demesinden illallah etmiş...
Bu nedenle, birçok markete ürünü vermekten de vazgeçmiş...
Zararına mal satılır mı?
Şimdi gelelim 5 market zincirine verilen toplan 2 milyar 649 milyon TL cezaya...
Bunlardan en yüksek ceza, bildiğim kadarıyla, iktidara yakın bir marketler zincirine verilmiş...
Bir defa daha yineliyorum, “Serbest Piyasa Ekonomisi”nin uygulandığı bir ülkede, TEKEL ya da KARTEL oluşturulmadıkça, satıcıya ya da firmaya “sen yüksek fiyattan satıyorsun” diye ceza kesilemez!
Amaç burada göz boyamak ve halka, “Gördünüz mü, fiyatları gereksiz yere yükseltenleri cezalandırdık” demek!
İnanın bana, 60 gün sonra, Ankara İdare Mahkemesi’ne kararın iptali için yapılacak başvuru ile bu kararlar, çok büyük olasılıkla İPTAL edilecek!
Elbette, cezanın İPTAL edildiği haber olursa da duyacaksınız!..
Yoksa unutulup gidecek!
Çünkü, bence hukuki değil...
Tabii, eğer bir el müdahale etmezse...