Medeniyet Projesi
Son beş yıl içinde dünyada gelişen ve göze çarpan önemli olaylardan biri de Bir Kuşak – Bir Yol Projesidir.
Verilen bu önem yalnız bir ekonomik kazanç veya sade bir ticaretten kaynaklanmamaktadır. Aynı zamanda bir yetenek, bir fikir ve bilgi paylaşımıdır.
Bir Kuşak – Bir Yol veya tarihi adıyla İpek Yolu Projesi bir güç, bir piyasa projesi olduğu kadar bir medeniyet entegrasyonu projesidir.
Ayrıca kıtalararası bir barış ve istikrar projesi olarak ilişkilere stratejik bir vizyon getirmektedir.
Ortak değerlere ulaşıp, bir arada barışı, büyümeği, reformlarını gerçekleştirmeği ve medeniyete dayalı ortaklıklar kurulmasını hedefleyen bu proje, insanlık aleminin önüne yeni bir fırsat sunmaktadır.
Sunulan bu fırsat farklı tarih ve farklı kültür ile farklı sosyal sistemlere sahip ülkeleri birbirileriyle ortak değerlerde buluşturacaktır.
Bunu sağlayacak olan da diyalog olacaktır.
İnsanlar arasında mevcut bulunan endişelere saygı gösterilmesi bu projeyle gerçekleşebilecektir. Gene insanlar arasında mevcut bulunan karşılıklı anlayış yetersizliği de bu projeyle ortadan kaldırılabilecektir.
Diyalog ise burada en önemli araç olacaktır.
İşte küçük fırça darbeleri ve birkaç çizgiyle Bir Kuşak – Bir Yol felsefesinin ana hatları…
Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkan Xi Jinping’in son Avrupa ziyareti bu alanda atılmış önemli bir adımdır.
Devlet Başkanı’nın İtalya, Monako ve Fransa’da Bir Kuşak – Bir Yol konusunda ortaya koyduğu bilgi paylaşımı alanındaki görüşmelerinin doğruluğu ve Akdeniz’de de bu projenin varlığının hissedileceği konusu kendiliğinden ortaya çıkmış bulunmaktadır.
Ülkem Türkiye ise, Çin’in kısaca “Kuşak ve Yol” olarak adlandırılan “İpek Yolu Ekonomik Kuşağı” ve “21’inci Yüzyıl Deniz İpek Yolu” girişiminin hayata geçirilmesi için yürütülen çabaları desteklemekte ve söz konusu girişim açısından kilit bir konumda yer almaktadır. Devlet Başkanı Xi Jinping’in evsahipliğinde 14-15 Mayıs 2017 tarihlerinde Pekin’de “Kuşak ve Yol Zirvesi” düzenlenmişti. Hatırlanacağı üzere, Sayın Cumhurbaşkanımız Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı’nın davetine icabetle söz konusu Zirveye katılmışlardı.
Türkiye Çin‘den Avrupa’ya uzanan kuzey hattını tamamlayıcı bir nitelik taşıyan ve Çin ile Avrupa arasında ilave bir bağlantı koridoru açan “Trans-Hazar-Orta Koridor” projesini hayata geçirmeyi hedeflemektedir. "Kuşak ve Yol" girişimini ülkemizin "Orta Koridor" projesiyle uyumlaştırmak amacıyla Çin tarafıyla bir Mutabakat Muhtırası da imzalanmıştı. “Orta Koridor” projesinin en önemli bileşenlerinden biri olan Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattı, 30 Ekim 2017 tarihinde Bakü’de gerçekleşen bir törenle hizmete girmişti.
Bir Kuşak-Bir Yol ile beş ana hedef belirlenmiştir; siyasal iş birliği, yapısal bağlantılar ağının inşa edilmesi, ticari engellerin kaldırılması, finansal entegrasyon, insandan insana bağlantılar. Proje kapsamında doğal kaynaklar, altyapı, üretim ve AR-GE temelli hizmetler sektörü; finans, enerji, ulaşım, inşaat, politika sözleşmeleri, ekonomi sahalarının kuruluşu stratejik yapılanmayı teşkil etmektedir. Ulaşım ve enerji yapılanmasıyla ticaretin artması öngörülmektedir. Güzergâhı üzerinde bulunan ülkelerle birlikte, yollar, limanlar, akıllı şehirler yaratmayı amaçlayan bu projenin birkaç adımda gerçekleşmesi planlanmaktadır. İki ana güzergâhtan birincisi, İpek Yolu’nun başlangıcı olan Çin’deki Hangshou’dan başlayıp, Beijing ve Urumçi’den geçtikten sonra Orta Asya’da, Özbekistan, Kazakistan, Tacikistan’ı katederek, Türkmenistan, Pakistan, İran’dan Türkiye’ye geçip, Erzurum üzerinden İstanbul’a, oradan Balkanlar ve Kuzey ülkelerini aşarak Amsterdam ve Madrid’de ulaşacaktır. Bu güzergâhın Kuzey’den Moskova üzerinden geçen kolunu bağlayan tren yolu tamamlanmış durumdadır. İkinci güzergâh ise, gene Hangshou’dan başlayarak, Güney Çin Denizini aşıp, Tayland, Filipinler, Endonezya ve Malezya’yı kat ederek, Melaka boğazını geçip, Hindistan’ın Güney’inden Doğu Afrika’ya ulaşmakta, oradan Kuzey’e dönerek, Süveyş Kanalını aştıktan sonra, Yunanistan ve İtalya üzerinden tekrar Batı Avrupa’ya bağlanmaktadır.
Planlanan Bir Kuşak-Bir Yol yukarıda bahsedilen güzergâhlar üzerinde iki ana strateji izlemektedir. İpek Yolu Ekonomi Kuşağı (16 gün de Rotterdam’a ulaşımı hedefleyen rota), Deniz İpek Yolu (35 günde Batı’ya ulaşımı hedefleyen Çin rotası). Dünya petrol ticaretinin %90’ı bu hat üzerinde gerçekleşmektedir. Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarında altmış beş ülkeyi kapsayan, yatırım, ticaret, güvenlik, lojistik alanları üzerinden yeni küresel tedarik ve değerler zincirinin oluşturulması stratejisidir Bir Kuşak-Bir Yol inisiyatifi. Tıpkı Brexit sonrası İngiltere’nin ve Trump sonrası ABD’nin takip ettiği, önerdiği, yeni Anglo-Saxon uygulamalardaki gibi ülke ilişkileri, ikili anlaşmalar etrafında ilerlemektedir. Dünya nüfusunun %70’ine (4.4 milyar kişi) ulaşan Bir Kuşak-Bir Yol’un, dünya GSMH’sının %55’ini üretecek enerji rezervlerinin %75’ine sahip olduğunu da unutmayalım.
Sonuç olarak bu muhteşem inisiyatif her şeyin ötesinde bir barış projesidir.
Ve öyle Ümit ediyorum ki, yakın bir gelecekte tıpkı AB projesi gibi Nobel Barış Ödülü’nü alacak bir statüdedir.
