Mübadele gemilerinden Trabzon Köstence’de batmıştı
Gemilerin de öyküleri olabileceğini hiç düşündünüz mü?
O gemilerde ne sevinçler ve ne acılar yaşandığı hiç aklınıza geldi mi?
Gemilerin de doğup, öldüğünü aklınızdan geçirdiniz mi?
Gemilerin bir ülkenin kaderini çizenlerin emrinde görev yaparken yaralandıklarını, batma tehlikesi geçirdiklerini, hatta battıklarını; kaptanları ve mürettebatıyla birer kahramanlık abidesi olduklarını biliyor muydunuz?
Bu sorular her gemi için geçerli ama mübadelede görev alan en modernlerinden Gülcemal’in bile daha o zaman 50 yaşında olduğu düşünülecek olursa mübadelede görev alan gemiler için daha çok geçerli.
İşte mübadelenin hüzün taşıyan gemilerinden biri de Kavala’nın Sarışaban, Örendere, Alhanlı, Kulacık, Kızıllı, Köseköy ve Naipli köyleri mübadillerini Tuzla’ya getiren, adı sonradan Yekta olarak değiştirilen buharlı kuru yük gemisi Trabzon.
Trabzon, 1880 yılında J.Laing Sunderland tersanesinde 254 inşa/proje numarasıyla Amsterdam’daki Koninklyke Nederlandsche Stoomboat Maats. şirketine Mars adıyla inşa edildi.
İki silindirli 586 beygir gücünde makinesi olan Trabzon’un uzunluğu 66,10 metre, genişliği 9.33 metre, derinliği 5,48 metre; yük taşıma kapasitesi de bin 100 tondu.
Telsiz haberleşmesinde çağrı adı HBRW olan Trabzon 1922 yılında
İtalyan armatörlere satıldı, adı Marte olarak değiştirildi, ertesi yıl bir kez daha adı değişti ve Masuccio oldu.
1924 yılında armatör Yelkencizade ailesi tarafından satın alınarak Türk bayrağı çekilen geminin adı Trabzon olarak değiştirildi.
O yıl Trabzon yeni sahiplerinin şemsiyesi altıda mübadelede görev aldı ve Yunanistan limanlarından Türkiye’ye mübadil taşıdı, Kavala mübadillerini de mübadelenin başkenti Tuzla’ya getirdi.
Gemi 1929 yılında Kaptanzade Yekta (Eyüplü) Bey tarafında alındı. Yekta Bey gemiye kendi adını verdi.
Yekta, 7 Ocak 1938 tarihinde fırtınalı bir havada Romanya’nın Köstence limanına girerken İrany(d)a adındaki bir Norveç gemisinin kıç tarafından çarpması sonucu ağır yaralandı.
Yarası büyük olduğu için su alarak batan Yekta, İstanbul’dan Romanya’ya bin 200 ton hurda demir götürüyordu.
Kazada can kaybı olmadı.
Bu arada Trabzon’un Tuzla’ya getirdiği Kavalalılardan Kızıllı mübadilleri Kirazlı, Kocasinan, Bağcılar ve Esenler'e; Naipli ve Köseköy mübadilleri de Mahmutbey’e iskân edildi.
Türkiye sularında Trabzon adıyla seyretmiş bir gemi daha var.
Bu gemi Karadeniz’de Türk gambotları tarafından el konularak 1 Mayıs 1922 tarihinde Trabzon limanında Türk bayrağı çekilip adı Trabzon olarak değiştirilen Yunan gemisi Enosis.
Bu Trabzon mübadil taşıyan Trabzon’la karıştırılıyor.
