‘Zerdüşt, bir çok halk arasından ağır ağır yürüyerek ve şehirler arasından geçerek dolambaçlı yollardan dağına ve mağarasına gitti. Bu yolculukta büyükşehirin kapısı önünden de geçti. Burada ağsı köpüklü bir deli kollarını açarak ona doğru geldi ve yolunu kesti. Bu deliye halk Zerdüşt’ün maymunu adını vermişti.Zerdüşt onun sözlerinden bir şeyler öğrenmişti.  Onun hikmet hazinesinden  bazı şeyler edinmişti.
Zerdüşt’ün maymunu , burası büyük şehir, burada senin işin yok, Burada her şeyi kaybedebilirsin. Şehir bataklığına tükürüp eri dön sen.’
Zerdüşt o ağzı köpüklü deliye şöyle dedi;
Sana benim maymunun diyorlar. Homurdanman ile benim deliliği mehdimi de bozuyorsun. Sana ilk homurtuyu  veren neydi? Kimsenin sana iltifat etmemesi mi? Bir çok kinler için sebep buluyorsun. Haklı olduğun yerde bile  senin deli sözlerin bana zarar verir. Zerdüştün sözü bir kere de  haklı olsa  sen sözünde daima haksızlık yaparsın.
Xxxx

Burada her türlü kötülük ve günah var. Fakat yapmacık fazilet de var. Burada görülen bir çok ibadet yapmacık. Aldatmaca, dindarane tükrük yalama ve riya var. Dilenci sürüsü ve  ve yapmacık fazilet ehli, saraydan gelecek her şeye tapar.

Xxxx

Alman düşünürü Niçe büyük şehir konusunda bir benzetme yapıyor elbette. O da sahtekearlıktan, yapmacıktan, riyadan dertleniyor. Yukarıdan gelen nimetler için yaltaklanmayı, yüzsüzce tapınmayı, saraydan gelecek nimetlere nasıl da tapıldığını anlatıyor. Büyük şehirden kasıt büyük insan kitlesi.
Bugün vicdan, insaf, namus, adalet, duygusu olanlar, hak ve hukuk ama illa da adalet peşinde olanlar Niçe’den farklı acılarla karşı karşıya değildir.
İnsanlık her dönemde adalet aramış, sebep belli. Çünki hep zulüm vardı. Adaleti güçsüzler, acizler, zayıflar, ezilenler, itilip-kakılanlar ararlar. Büyük çoğunluk, düzen denen örgüyü oluştururlar.

Xxxx