GAMZE GÖKÇEN

GAMZE GÖKÇEN

Türkiye’de Naif Resmin Gelişimi

Türkiye’de Naif Resmin Gelişimi

Naif kelime olarak doğal , masum , çocuksu ve aynı zamanda kendi kendini yetiştirmiş anlamına gelmektedir. Naif kelimesi üzerine olan tartışılmalar Fransa’ da 19. Yüzyılda Henri Rousseau’nun Uyuyan Çingene adlı eseriyle birlikte başlamıştır ve bu eser diğer sanatçılarında ilgisini çekip, 1950 yılında naif üslup haline gelmiştir. Üslubun Türkiye’deki gelişimi ise 1960 yıllından sonra Hüseyin Yüceyle birlikte olmuştur.

Naif üslup , genellikle bitki , hayvan , doğa manzaralarından oluşmaktadır ,fakat diğer klasik doğa resimlerine benzememektedir, daha sanattaki teknik kurallara uygun olmayan çocuksu betimlemeler içermektedir. İlk Türk Naif ressamlardan biri Hüseyin Yüce’dir. Sanatçı doğduğu Kütahya’nın Güveççi köyünde dedesinden Kur’an yazısını , dedesinden sonrada Hatat’ı köyün imamından öğrenmiştir. Yazıya olan merakı dedesinin aldığı kalem ve kağıtla başlamıştır. Sanatçıyı okulda resim öğretmeni keşfedip, çevresine göstermiştir. 1963 yılında köy öğretmeni Ali Bey’in teşvikiyle ilk kişisel sergisini açmıştır. Eğitim almaksızın kendi kendine resim yapan Yüce , Kaya Özsezgin gibi sanat eleştirmenleri tarafından naif kategorisine giren resimler yaptığını düşünürken , Fahir Aksoy gibi isimler tarafından tam tersi bir görüşü savunmuşlardır. Yüce ‘nin ilk resimlerindeki deneysel öğelerin yerini sonraki resimlerde ustalık işi olan kompozisyon , form , ışık ve gölge gibi sanatsal eğilimlerin aldığı gerekçesi ve teknik kurallarının olduğu düşüncesiyle sanatçıyı bu sınıflandırmanın dışında tutmuşlardır. Erzen Yücenin eserleri hakkında şunları söylemiştir , Yüce eserlerinde doğaya kendini terk etmiş bir insanın aniden başını kaldırıp nefes kesen bir berraklık anında her şeyi bütün kristalliği ile fark edilişinin coşkusudur ifadesini kullanmıştır. Özsezgin’e göre resimlerinde ele aldığı doğa çoğunlukla saf renklerden ve gizemli çağrışımlar yapan ağaç ve evlerden oluşmaktadır. Yüce sanat eserlerini yaparken genellikle memleketinde ki doğayı ( ovalar , dağlar ) , ele almıştır.

1980’ li yıllara kadar Naif resim üslubu kendi kendini yetiştirmiş, sanatçılara denilse de son yıllarda akademik sanat eğitimi olan ressamlarında ele aldığı bir üslup ve konu olmuştur.

<