ÜSTÜ KALSIN Kemal Tahir'in Sahici Arkadaşı
Türk müziğinin kilometre taşlarından Safiye Ayla’nın ölümünden
sonra hakkında yazılanlarda onun yazar dostlarından sık sık söz
edilmişti.
O yazılarda Safiye Ayla’nın Naci Sadullah’la arkadaşlığı dolayısıyla
başta Nazım Hikmet ve Kemal Tahir olmak üzere çeşitli şair, hikayeci
ve romancının adı geçmişti.
Söz konusu yazılarda Safiye Ayla’nın adını andıkları kişilere onun
anlattıkları açısında bakılmıştı.
Safiye Ayla’yla Kemal Tahir’in arkadaşlıkları epeyce eski.
Kemal Tahir, Donanma Davası’nda yargılanıp birlikte mahkûm
edildikleri Hamdi Alev’in (Şamilof) kızı Ümit’in konservatuarı
girmek istemesi üzerine Ayla’dan yardım istemiş.
1940’lı yıllarda konservatuarda çalışan Safiye Ayla’yla ilişkisini
“sahici arkadaşlık” olarak nitelendiren Kemal Tahir hapisten çıktıktan
sonra evleneceği Semiha Hanım’a Çorum ve Nevşehir cezaevlerinden
yazdığı mektuplarda (1) Safiye Ayla’dan şöyle söz eder:
“Ümit konservatuara gitmek istiyormuş. Biraz da ses meselesi değil
mi? Nuri Tahir (2) ‘Eğer bu işe teşebbüs edilirse bayan Safiye Ayla’ya
bir mektup yaz.’diyor. En iyisi ben sana yazarım. Sen Ümit ile
annesine götürürsün. Eskiden samimi, doğru düşünür bir kadındı.
Belki hâlâ öyledir. Size bir yardımı dokunmasa bile bu fikir etrafında
konuşursunuz.”
……….
Demek ki benim Ümit kızım keman çalacak. Pek âlâ. Safiye’nin şu
faydası olur: Hocalarına söyler. Biraz itina ederler. Safiye iyi
yüreklidir. Ümit’le aynı yerde bulunması fena olmaz. Safiye’nin
mektubu ilişiktedir.”
……….
“Emine’yi görürsen selam söyle. Safiye’nin bir yardımı olmuş mu?
Yoksa ‘Bu da kim? Böyle bir adam tanımıyorum mu’ demiş.”
Kemal Tahir’in Semiha Hanım’a Nevşehir Cezaevi’nden yazdığı 12
Haziran 1950 tarihli mektupta da Ümit’in annesi Emine Alev’den
mektup aldığını belirterek şöyle der:
“Emine’den de mektup geldi. Üzüntü içinde zavallı. Yorgun. Kızın
mektep taksidini düşünüyor. Çocuğu neden böyle pahalı bir mektebe
verdiklerini hâlâ anlayamadım. Nihayet İngilizce elde edecek.”
Bu mektuptan anlaşılan Ümit’in(3) konservatuara giremediği.
Son bir not daha:
Safiye Ayla 1967’de eşi Şerif Muhittin Targan’nın ölümünden sonra
Kemal Tahir’i son kez Şaşkınbakkal’daki evinde ziyaret etmiş.
Bu ziyaret ikisinin arkadaşlığının “sahici” arkadaşlık olduğunun delili.
……….
(1) Kemal Tahir, Notlar/Mektuplar. Bağlam Yayınları, İstanbul 1993.
(2) Kemal Tahir’in kardeşi.
(3) Köy Enstitü’lü eğitimci Hürrem Arman’ın oğluyla evlenen Ümit
(Arman), 1990’lı yıllarda eşinin görevi nedeniyle Brüksel’de
oturuyordu. Annesi Emine Alev de (Şamilof) yanlarındaydı. Kemal
Tahir’in doğumunu bildiği Ümit’in bugün sağ olup olmadığını
bilmiyoruz.
